E, por fin, chegamos ao asunto dos videoxogos. Poden considerarse unha novela interactiva? Toda esta industria vai máis alá de historias manidas con personaxes estereotipados? Como funciona a capacidade de interacción das persoas que xogan? Por estes cavorcos é por onde andivo a exposición de Michael Wessbecher-Lozano.
Arquivo por meses: Decembro 2014
Adiviñas descritivas: quen son? (II)
Foto de Yoko Ono
Por Adrián Mosquera
Ás veces leva o cabelo curto ou longo. Co paso do tempo empezou a levar lentes. A forma da súa cara é alongada. Ten un aire de intelectualidade e unha mirada serena e vibrante. El foi un guitarrista e cantante dun grupo moi importante na historia da musica pop (Os besouros). Casou cunha asiatica en Xibraltar. Morreu bastante xoven, a idade de 40 anos.
Quen son?
Adiviñas descritivas: quen son? (I)
Foto feita por Tuomas Vitikainen
Por Óscar Rivas
El é un personaxe importante no xénero do heavy-metal. Un auténtico ghevicheiro. Naceu en Finlandia. Ten o cabelo longo e fino. Leva catro pendentes e ten os brazos tatuados. O rapaz sufriu graves e longos episodios de depresión. Aprendeu a tocar o piano aos 5 anos e aos 7 anos o violín. Hoxe, segundo as entrevistas que fixo ultimamente, preocúpase unicamente da súa banda e de bebe moito alcol.
Quen son?
Adiviñas descritivas: quen son?
Por Jakob Pomezanger
Eu non son moi alto. Teño o cabelo negro e liso e, tamén, a pel bronceada. Teño unha testa moi grande e ampla. Ademais, teño os ollos marróns. Alén diso, teño unhas pernas curtas e un gran torso. Teño unha voz dabondo elevada. É posible que sexa bravo, optimista, simpático e xeneroso, mais tamén non podo obviar que son caótico, lacazán e introvertido.
En calquera xeito, estou xa morto dende hai moito. Quen son?
Tradutores automáticos dende e cara ao galego
Tradutor Apertium.org
http://www.apertium.org/
ES-GL, GL-ES, EN-GL, GL-EN
Permite marcar as palabras descoñecidas
Tipos de documentos: txt, html, rtf, odt
pola web con tradución
Tradutor da Universidade de Vigo
http://sli.uvigo.es/tradutor/
ES-GL, GL-ES, PT-GL, GL-PT
Permite marcar as palabras descoñecidas
Tipos de documentos: txt, html, rtf
pola web con tradución
Tradutor Prompsit
http://aplica.prompsit.com/es/
ES-GL, GL-ES, PT-GL, GL-PT, EN-GL, GL-EN
Permite marcar as palabras descoñecidas
Tipos de documentos: txt, html, rtf, odt, ods, odp (OpenOffice.org), sxw (documento de OpenOffice 1.0), docx, pptx, xlsx (MS Office desde Office 2007), xml (documento de MS Word 2003 XML), LaTeX
Traducir documentos con apoio de memorias de tradución TMX
pola web con tradución
Tradutor Apertium.eu
http://translator.apertium.eu/
ES-GL, GL-ES, EN-GL, GL-EN
Permite marcar as palabras descoñecidas
Tipos de documentos: txt, html, rtf, odt, ods, odp (OpenOffice.org), sxw (documento de OpenOffice 1.0), docx, pptx, xlsx (MS Office desde Office 2007), xml (documento de MS Word 2003 XML)
Traducir documentos con apoio de memorias de tradución TMX
pola web con tradución
Tradutor OpenTrad
http://www.opentrad.com/
ES-GL, GL-ES, PT-GL, GL-PT, EN-GL, GL-EN
Permite marcar as palabras descoñecidas
Non traduce documentos, só cadros de texto
pola web con tradución
Tradutor Traducíndote
http://www.traducindote.com
ES-GL, GL-ES, EN-GL, GL-EN
Tipos de documentos: odt, ods, odp (OpenOffice.org), docx, ppt, xls
Non permite navegar pola web con tradución
Tradutor da Xunta de Galicia
http://www.xunta.es/tradutor/
ES-GL, GL-ES, EN-GL, GL-EN, CA-GL*, GL-CA*, FR-GL*, GL-FR* (* versións incompletas)
Permite elixir ver ou non ver as alternativas nas ambigüidades léxicas
Amosa as palabras descoñecidas
Non traduce documentos, só cadros de texto
pola web con tradución
Tradutor do Instituro Cervantes
http://traductor.cervantes.es/
ES-GL, GL-ES
Tipos de documentos: txt, html, odt, docx, pptx, xlsx
pola web con tradución
Lucy KWIK Translator
http://www.lucysoftware.com/espanol/traduccin-automtica/lucy-lt-kwik-translator-/
ES-GL, GL-ES, EN-GL, GL-EN
Vocabularios xeral, social e técnico
Amosa as alternativas nas ambigüidades léxicas
Amosa (en vermello) as palabras descoñecidas.
Non traduce documentos, só cadros de texto.
pola web con tradución
Tradutor de Google
http://translate.google.com/?hl=gl
Tradución de documentos e uso de memorias de tradución via Google Translator Toolkit
Tipos de documentos: AdWords Editor Archive (.aea) Android Resource (.xml) Application Resource Bundle (.arb) Chrome Extension (.json) GNU gettext (.po) HTML (.html) Microsoft Word (.doc) OpenDocument Text (.odt) Plain Text (.txt) Rich Text (.rtf) SubRip (.srt) SubViewer (.sub)
Fraseoloxía: Aplicación para tablet e móbil
Cerebro, caligrafía e teclados: ou como a letra cursiva deixará de ser unha materia obrigatoria na escola en Finlandia
Joana Pimentel, Les fleurs du mal
Pois a polémica xa está enriba da mesa. Nin que fose premonitorio todo o que estivemos a falar grazas á presentación de Óscar Rivas e Adrián Mosquera o outro día. O 20 de novembro saía no Helsinki Times a seguinte nova “Schools will start teaching typing instead of longhand“. E como acostuma a suceder con este tipo de novas, sempre hai como dous bandos: os apocalípticos e os integradores.
Para evitar perdernos polas moreas e moreas de bits e tinta que se verteron sobre isto, imos acudir á entrevista de Enrique Dans en A noite en 24 horas, como punto de partida.
Existen varias ideas de fondo, que dende xa hai anos no mundo educativo (outra cousa son as autoridades educativas, iso é fariña doutra muiñada) están presentes. O escenario tecnolóxico mudou irremediablemente e a presenza dos teclados é un feito constatado na nosa vida diaria (estoume a referir a un contexto, onde a tecnoloxía está presente dunha forma evidente, claro está). Daquela, non terá sentido que se introduza dun xeito obrigatorio o manexo de todo tipo de teclados? Do mesmo xeito que toda a cantidade de dispositivos e aplicacións non se poden illar da realidade dunha clase. A educación non está fóra do mundo da tecnoloxía, como é obvio.
Pasa algo semellante con outro aspecto que mudou radicalmente: como se extrae, cualifica e valida información. A bibliografía recomendada e comentada está moi ben como punto de partida, ten que haber uns alicerces por onde comezar, pero resulta imposible que un docente saiba todo sobre un tema determinado. Hoxe por hoxe, a cantidade de información xerada é inmensa. Resulta imposible encapsular ese coñecemento na figura do docente e da súa bibliografía. Non é a primeira vez, nin a segunda que me teño atopado con alumnado que é incapaz de extraer, cualificar e validad información (xa non falemos de cuestións de citar a información e ser descoidado cos datos que manexan). Entón un pregunta: “Pero non coñecedes o repositorio dixital que ofrece a Uni?”. A resposta que me dan é sinxela: non sabe como buscar e descoñecían a existencia de bibliotecas dixitais, bancos de datos e un longo etcétera. Dunha forma ou doutra, terase que converter en materia transversal para o alumnado este tipo de ensinanza, xa que o contexto onde se van manexar é o que é. Por desgraza, na miña curta experiencia isto é algo común entre Galicia e Alemaña a nivel universitario.
Non obstante, isto non significa que aprender a escribir a man non valla para nada. Este tipo de cuestións non é un tema para os faladoiros de televisión, onde impera a forma de pensar ‘apocalíptica’; polo menos, nalgúns, claro. Por exemplo, o neurocientífico galego Xurxo Mariño explica moi ben as relacións entre escritura (tanto a man como a través de teclado) e o cerebro.
Prema na imaxe para ver o vídeo
E continuamos a botar un chisco de calma a todo este debate, onde impera por enriba de todo a especulación e certo inmobilismo (tanto a nivel xeral, como no corpo docente) que moitas veces o que amosa son medos e carencias en como xestionar estas novidades (e maís que haberá) nunha aula. Grazas a Xurxo Mariño souben doutro post ben interesante no blog Discapacitodos. Este post escrito por Minina de Cheshire tenta responder a algunhas cuestións básicas de toda esta polémica: que evidencias científicas existen en favor da lectoescritura manual ou a través de teclados?:
La realidad es que, aun siendo materia de debate en la comunidad científica, parece que los estudios por neuroimagen inclinan la balanza a favor del aprendizaje manual de la lectoescritura. Lo cual tiene sentido si atendemos a las funciones cognitivas implicadas en el aprendizaje, ya no de los fonemas y grafemas, sino de las palabras en su conjunto.
Algunos ejemplos cualificados podemos encontrarlos en:
- The effects of handwriting experience on functional brain development in pre-literate children.
- Neuroimaging correlates of handwriting quality as children learn to read and write.
- Brain activation patterns resulting from learning letter forms through active self-production and passive observation in young children.
- The influence of writing practice on letter recognition in preschool children: A comparison between handwriting and typing.
- Digitizing literacy: reflections on the hap tics of writing.
- Why Writing by Hand Could Make You Smarter.
- Early Reading Acquisition and Its Relation to Reading Experience and Ability 10 Years Later.
En general los resultados muestran más activación cerebral, mejor memoria y fijación de los aprendizajes, así como mejor integración de los mismos en el proceso lectoescritor.
No obstante esta correlación no justifica la resistencia numantina a enseñar la lectoescritura directamente a través del ordenador en aquellos niños que presentan diversidad funcional que restringe o dificulta los movimientos necesarios en la escritura. Llevo un tiempo trabajando en campo, y, por ello, sé bien de las reticencias del profesorado de Educación Especial al respecto. Es una materia de debate que también cuenta con sus apoyos científicos.
Tampoco parece haber evidencias sólidas a favor de la escritura ligada, la típica de la caligrafía rubio, frente a la caligrafía tipográfica. La caligrafía ligada cuenta con más tradición que evidencia, tradición arraigada en los planes de estudio de Magisterio, que obligaban a los futuros maestros a estudiar Caligrafía y examinarse de ella (apuntes sobre la historia del magisterio y las escuelas normales).
E outra punto importante que achega este post: canto tempo durará o teclado como única forma de interaccións con este tipo de dispositivos electrónicos? Malia que moitas veces erra máis cunha escopeta de feita, a interacción por medio da voz xa é unha realidade.
¿Mecanografía? ¿en serio?
Finalmente una cuestión clave que nadie parece abordar es que Finlandia carga las tintas en aprender a manejar el teclado. EL TECLADO. Como si la máquina de escribir se hubiese inventado anteayer. Las clases de mecanografía en la academia particular son tan “Yo fui a la EGB” como la rana Gustavo.
ASDFGÑLKJH, cambiamos un cuadernillo Rubio por otro.
Los teclados físicos están desapareciendo de la interacción móvil. Teléfonos y tabletas optan por el reconocimiento de voz. Y cuando se opta por teclado QWERTY en pantalla, el método predilecto tiende a ser el swype. Los ordenadores van en la misma línea.
Claro que seguiremos tecleando durante mucho tiempo. Igual que seguiremos escribiendo a mano sobre tabletas digitales, igual que le hablaremos a nuestros dispositivos. Cambiar una técnica anticuada en favor de otra casi casi igual de obsoleta lo único que nos muestra es que en educación seguimos 100 años por detrás de la sociedad que nos rodea.
O curioso de todas estas polémicas e de estar inmersos nun tempo de transicións a non se sabe moi ben a que, é o comportamento das persoas perante as mudanzas radicais que están a suceder. Por exemplo, na videoconferencia de Iago Martínez (@autonauta) comentaba algo ben interesante: a meirande capacidade de crear afectos e polo tanto comunidade por medio do papel (o caso de Luzes) máis có dixital, que resultaba máis difícil (caso da canle de Galiza Ano Cero), incluso de que as persoas achegasen financiamento. É que eliminar ou desprezar ese ‘factor emocional’ á hora de comprender as resistencias a este tipo de innovación, sería algo semellante como non ter en consideración o efecto Placebo en medicina. Por isto, todo este tipo de mudanzas hai que sacalas dos terreos lamacentos de opinións pouco reflexivas.
En definitiva, a min lémbrame isto a estouto vídeo:
Unha pregunta final, como imaxinades unha sociedade onde non exista a escritura? Como se almacenaría a información? Como funcionaría, daquela, os sistemas culturais? A que nos resulta difícil de imaxinar. Pois, facede un esforzo e xa me diredes.
Programas de corrección ortográfica e estilística
Programas de corrección ortográfica
Corrector ortográfico GALGO para Microsoft Office
http://office.microsoft.com/en-us/language-packs/ e http://www.xunta.es/linguagalega/galgo
Corrector de galego para Apache OpenOffice.org 4
http://blog.openoffice.gl/recursos-ortograficos/corrector-ortografico/
Descarga de Apache OpenOffice 4: http://www.openoffice.org/gl/
Corrector de galego para LibreOffice
http://extensions.libreoffice.org/extension-center/corrector-ortografico-de-galego-2011-11-28
Descarga de LibreOffice: http://www.libreoffice.org/download/?type=mac-x86&lang=gl&version=4.1.3
Corrector Hunspell de galego
http://www.trasno.net/corrector-de-galego-hunspell/
OrtoGal (Corrector ortográfico en liña de galego)
http://sli.uvigo.es/corrector/
Complementos para Mozilla Firefox
https://addons.mozilla.org/es-ES/firefox/addon/volga/ e https://addons.mozilla.org/es-ES/firefox/addon/ corrector-de-galego/
Programas de corrección sintáctica e estilística
Golfiño. Corrector gramatical
http://wiki.mancomun.org/index.php/ Golfiño._Corrector_gramatical_para_OpenOffice.org#Descargar
Exeria. Corrector estilístico de linguaxe non sexista
http://www.exeria.net
Was ist digitale Bibliothek?
Foto de Chema Madoz
(Aus Wikipedia.de)
Eine digitale Bibliothek ist eine Sammlung elektronischer Medien, die über ein Computernetzwerk (heute meist über das Internet) benutzt werden kann. Digitale Bibliotheken bieten beispielsweise E-Books, digitalisierte Bücher, elektronische Zeitschriften, Audiodateien und Filme an.
Betreiber von digitalen Bibliotheken können traditionelle Bibliotheken sein, aber auch Gruppen von Freiwilligen, Vereine und private Unternehmen. Der Zugang zu den angebotenen Medien kann mit Kosten verbunden oder kostenlos sein. Die Bücher können entweder im Volltext oder nur eingeschränkt lesbar sein. Manche digitale Bibliotheken bieten Downloads ihrer Medien an, bei anderen sind die Medien nur online benutzbar.
Die älteste digitale Bibliothek ist das amerikanische, von Freiwilligen erstellte Project Gutenberg, die umfangreichste ist die vom Unternehmen Google Inc. betriebene Bibliothek Google Books. Ein riesiges gemeinnütziges Projekt ist das Internet Archive, das 2012 bereits 10 Petabyte frei verfügbar machte.
Im Unterschied zu digitalen Bibliotheken verfügen virtuelle Bibliotheken nicht selbst über Medien, sondern vermitteln nur die Angebote von Anbietern elektronischer Medien.
Mehr information auf:
Dúas bases de datos sobre narrativa transmedia: o aumento do nivel de interacción?
Pouco a pouco imos unindo os fragmentos. Neste tempo que levamos experimentando con libros como Terminal de Xelís de Toro, o que nos trouxo Arlene, aquel de Chris Ware que se titulaba Building Stories e un longo etcétera, vimos como se tensaban moitos aspectos: como se constrúe a ficción? Que tipo de relacións se establecen entre a persoa que crea e a que le? Ou que aspectos da lectura e a creación artísticas se modifican coa irrupción das novas tecnoloxías?
Cada un dos exemplos que vimos tiñas as súas limitacións, pero todos dalgún xeito profundaban nas posibilidades hipertextuais. Obviamente, as posibilidades de intervención do lector/a en 333 de Lustiges Taschenbuch é moi escasa. Tan só podemos tomar algunhas decisións que previamente a persoa que elaborou esta ficción decidiu. Non obstante, a incursión das formas de construír relatos dixitais veu a aumentar a capacidade de interacción. Por exemplo, no Referat de Carina, Kathrin e Arlene falamos da versión de Romeo e Xulieta feita en Twitter: Tweet such Sorrow. Neste caso, de que xeito pode interactuar uns espectador/lector? Existen outros soportes, amais do texto escrito, que constrúen o relato de ficción?
Outra asunto ben interesante que se deriba disto é que a irrupción do mundo dixital, veu a pór patas arriba case todo. Por exemplo, na videoconferencia de Iago Martínez (@autonauta) apareceron moitos exemplos do mundo do xornalismo e falouse da redefinición da función do papel no xornalismo a través do caso particular da revista Luzes. O que si está claro, que o papel estase adaptando as novas circunstancias da irrupción do mundo dixital. Xa non sorprende o aumento de editoriais que apostan por unha enorme presenza da ilustración (xa non digamos en sectores como as editoriais infantís e xuvenís) ou xógase cos propios límites do que se viña considerando o que era un libro, como o caso da Grande Guerra de Joe Sacco:
O ecosistema de soportes estase a complicar máis e as experiencias de lectura tamén, tal e como nos dixo o outro día Iago Martínez. Para pechar isto, que vos suscita a seguinte ilustración de Tom Gauld?:
E despois virán os videoxogos e a realidade aumentada (Erweiterte Realität). Este vai ser o paso seguinte dentro das narrativas transmedia (Transmediales Erzählen). Amais da definición, déixovos aquí dúas bases de datos para que poidades fedellar antes da presentación do próximo día 15 de decembro:
- The Transmedia Database: http://www.tmdbonline.org.
- Immerse Trasmedia Database: http://www.ex-filmstudio.com/immerse/database/
E xa, por último, sen nos meter en moitas fonduras, xa que o faremos en clase, vouvos deixar algunhas reflexións dunha entrevista a Peter Molyneux. Que vos parecen? De que forma reformulan as preguntas que se foron pondo neste post?:
The trial (¿La prueba?, ¿El juicio?) tendrá todos los elementos que obsesionan a Molyneux. El más importante, la comunicación con la reinvención del éxito abrumador de las redes sociales: “El problema de estas redes es que se comunica demasiado. Si tú y yo, que estamos compartiendo aquí una conversación, solo pudiéramos decirnos el uno al otro diez palabras, estaríamos por un lado frustrados por todo lo que se va a quedar fuera. Pero por otro lado nos esforzaríamos por llenar de significado esas diez palabras”. Por eso va a mimetizar la técnica que utilizó en Curiosity, la extraordinaria campaña de marketing que le consiguió titulares en todos los medios del globo al enfrentar a Internet con un cubo cuya apariencia exterior (textura, color, luz) cambiaba con la interacción de los usuarios. Y que encerraba además un secreto. Según se supo luego, ser el Dios de dioses a tiempo completo (y cobrando por ello) de Godus. Por ahí irá la interacción deThe trial: “Se entenderá a primera vista. Y jugará con las posibilidades de comunicarse incluso más allá de las palabras, como la música o la pintura”.
Imaginemos una noción tan estúpida, tan infinitesimal como estas tablas. Marcan cuán bueno soy jugando a un juego. A todos nos gustan. Candy Crush las tiene. Call of duty las tiene. ¿Pero hay una manera de que podamos convertir esto en algo integral del juego y que emocione en sí mismo?”. Molyneux, evidentemente, pregunta de forma retórica. Y cree que el grial, “aquello que no ha tenido ninguno de mis juegos hasta ahora”, es algo tan simple como “otra gente”. “Si consigo que la gente se emocione en conjunto, si consigo que sientan la emoción del descubrimiento juntos, si conecto con ellos no como individuo, sino como colectivo, si logro que se preocupen tanto o más por los demás que por ellos mismos, entonces… Creo que podremos tener un juego con sentimientos que aún no han sido explorados”. Vividos por gente como las millones de personas que pintaron en su cubo y se comunicó a través de luz y color por el placer de crear.
Los diseñadores tenemos ahora mil millones de pantallas a las que llevar nuestras experiencias. Es nuestra responsabilidad. Y solo hay que encontrar la metáfora adecuada.
Xa me contaredes por en clase ou por aquí, o que vos parecen estas ideas dun dos máis famosos deseñadores de videoxogos do mundo.
Galicien Zentrum der Universität Heidelberg 