Repaso e algunha cousa nova para comezar o semestre

Tirado da páxina web: http://www.redbull.com.ar

E ao comezo de cada curso, sempre toca darlle un repaso ás cousas que se viron no semestre pasado. Velaquí vos vai un prezi cun repaso xeral sobre artigos, contraccións, posesivos, demostrativos, formación de feminino e as regras de acentuación. Que vos sexa leve :-D!

 En caso de que non poidades visualizalo premede aquí

“Galicia Sitio Distinto” e “Galicia Canibal”: dándolle voltas a Cultura da Transición en Galicia

Anagrama do programa da TVG, “Galicia Sitio Distinto”

A raíz do comentado na conferencia do Prof. Dr. Burghard Baltrusch, déixovos aquí dous videos.

O primeiro deles é a primeira emisión do programa de televisión da TVG (Televisión de Galicia), Galicia Sitio Distinto presentado por Antón Reixa.

Sin título

O segundo dos vídeos, foi unha achega de Adrián Mosquera. Pódevos valer para contextualizar a Galicia e a España dos anos 80. O documental titúlase, Galicia Caníbal.

Sin título_1

Protohipertextualidade e interfaces

Portada do libro “O libro das pontes invisibles” de Xelís de Toro (Pighog Press, distribuido en Galicia por Positivas, 2012)

En relación co falado da capacidade transtextual dos fenómenos artísticos, vimos algúns exemplos que chocaban coas definicións canónicas. Por exemplo, falamos do escritor galego Xelís de Toro e a súa obra Terminal e como se transformou nunha performance. Ou Vida e opinións de Tristan Shandy de Laurence Sterme coas súas páxinas en negro ou os debuxos raros que estraban as súas páxinas. Por certo, unha novela que conta con versión no cinema e no comic (moi recomendable).

Como lle sucedeu a moita xente, ás veces a imaxinación vai moito mais alá, da capacidade material e dos recursos técnicos que se teñen no momento e que fan imposible que unha idea se leve a bo porto. Por exemplo, outro caso prototípico de protohipertextualidade é o de Rayuela de Julio Cortázar. Como sería esta novela, coa tecnoloxía de hoxe en día? Pois o artista colombiano Santiago Ortiz montou un dispositivo visual para levar á realidade da narrativa interactiva, aquilo que só se formalizou no formato libro. Premede sobre a imaxe para que vos leve a páxina web, onde está.

canvas

Como sucedía na novela, ofrécese as dúas posibles formas de ler a novela: dun xeito convencional, en que lemos nunha orde consecutiva; ou saltando de capítulos seguindo as rutas propostas polo autor. Isto é o que pon ao inicio da novela do escritor arxentino:

A su manera este libro es muchos libros, pero sobre todo es dos libros.
El primero se deja leer en la forma corriente, y termina en el capítulo 56, al pie del cual hay tres vistosas estrellitas que equivalen a la palabra Fin. Por consiguiente, el lector prescindirá sin remordimientos de lo que sigue.
El segundo se deja leer empezando por el capítulo 73 y siguiendo luego en el orden que se indica al pie de cada capítulo. En caso de confusión u olvido, bastará consultar la lista siguiente: 73, 1, 2, 116, 3, 84, 4, 71, 5, 81, 74, 6, 7, 8, 93, 68, 9, 104, 10, 65, 11, 136, 12, 106, 13, 115, 14, 114, 117, 15, 120, 16, 137, 17, 97, 18, 153, 19, 90, 20, 126, 21, 79, 22, 62, 23, 124, 128, 24, 134, 25, 141, 60, 26, 109, 27, 28, 130, 151, 152, 143, 100, 76, 101, 144, 92, 103, 108, 64, 155, 123, 145, 122, 112, 154, 85, 150, 95, 146, 29, 107, 113, 30, 57, 70, 147, 31, 32, 132, 61, 33, 67, 83, 142, 34, 87, 105, 96, 94, 91, 82, 99, 35, 121, 36, 37, 98, 38, 39, 86, 78, 40, 59, 41, 148, 42, 75, 43, 125, 44, 102, 45, 80, 46, 47, 110, 48, 111, 49, 118, 50, 119, 51, 69, 52, 89, 53, 66, 149, 54, 129, 139, 133, 140, 138, 127, 56, 135, 63, 88, 72, 77, 131, 58, 131.

Grazas a Arlene Fritz, temos outra mostra disto nun libro ben curioso: o número 333 de Lustiges Taschenbuch: 

Lembrade que a introdución de elementos hipertextuais, permite o seguinte:

  1. Ausencia de linearidade.
  2. Fragmentación.
  3. Historias multiformes.
  4. Desenlaces múltiples.
  5. Lector/a activo/a

Ás voltas coa terminoloxía: intertextualidade (Intertextualität)

Unha escena d’Os Simpson

Da Wikipedia

Die Literaturwissenschaft verband Kristevas Modell mit den literarhistorischen Verfahren der Quellen- und Einflussforschung und gelangte so zu einem Intertextualitätsmodell, das die Universalität von Kristevas Texttheorie aufgab, um Formen der Bezugnahme zwischen literarischen Werken zu untersuchen. Der Bezug zweier Texte aufeinander wird dabei als Dialog angesehen, der sich auf der Ebene des Gesamttextes als Stil-Kopie und –PersiflageParodieCento oder Hypolepse zeigt oder sich punktuell in Zitaten und Anspielungen niederschlägt und der die Bedeutung beider Texte bereichert.

Besonders einflussreich wurde Gérard Genettes Versuch, die Erscheinungsformen von „Transtextualität“ – so nennt Genette die Intertextualität – zu kategorisieren („Palimpsestes. La littérature au second degré“, 1982). Genette unterscheidet fünf verschiedene Formen intertextueller bzw. transtextueller Beziehungen […]

Besonders einflussreich wurde Gérard Genettes Versuch, die Erscheinungsformen von „Transtextualität“ – so nennt Genette die Intertextualität – zu kategorisieren („Palimpsestes. La littérature au second degré“, 1982). Genette unterscheidet fünf verschiedene Formen intertextueller bzw. transtextueller Beziehungen:

  • die Intertextualität selbst, das heißt „die effektive Präsenz eines Textes in einem anderen“ in Form von Zitaten (ausdrücklich deklarierte Übernahmen), Plagiaten (nicht deklarierten Übernahmen von Zitaten) oder Anspielungen (Aussagen, zu deren vollständigem Verständnis die Kenntnis des vorhergehenden Textes notwendig ist).
  • die Paratextualität. Damit wird alles bezeichnet, was einen Text dezidiert einrahmt: Titel, Untertitel, Vorworte, Nachworte, Fußnoten usw., aber auch Gattungszuweisungen oder Prätexte wie Entwürfe und Skizzen zu Werken.
  • die Metatextualität, das heißt Kommentare, die wesentlich kritischer Natur sind und vor allem das Gebiet der Literaturkritik betreffen.
  • die Architextualität, die eng mit der Paratextualität verwandt ist. Allerdings handelt es sich hierbei um nicht dezidiert deklarierte Gattungszuweisungen. Das heißt, man weist einem Text (als Kritiker) die Bezeichnung einer Gattung zu. Auch dies lenkt die Rezeption in erheblichem Maße.
  • die Hypertextualität. Hierbei handelt es sich um eine Weise der Überlagerung von Texten, die nicht die des Kommentars ist. Hypertextualität heißt, dass der spätere Text ohne den ersten nicht denkbar ist, wie es bei James Joyce’ Roman „Ulysses“ (1922) der Fall ist, der ohne Homers „Odyssee“-Epos niemals entstanden wäre.

Imos tentar de traer estas abstraccións á realidade. Na clase algúns de vós preguntastes como era posible que unha película “citase” a outra. Pois vexamos uns cantos exemplos.

Coñecedes un filme de Tarantino que se titula Kill Bill? O certo é que o cineasta norteamericano é un especialista en levar ao límite toda a serie de conceptos que están máis arriba. Conseguides imaxinar como sería xuntar nunha mesma historia o universo dos Spaguetti Western, o cinema xaponés de acción e de serie B e o mundo do manga? De que xeito considerades que se pode relacionar cos conceptos descritos na cita da Wikipedia?

Sorprendidxs? Pon en dúbida as vosas ideas de orixinalidade, autoría…? Ou, pola contra, non: tan só se trata de matizar unha concepción en exceso “romántica” que se tiña sobre as persoas que pintan, escriben, etc (lembrades aquel dito de Joseph Beuys: “Alles ist Kunst, jeder ist ein Künstler”).

Pois se vos parece imos facer un xogo. Chamarémoslle: adiviña que hai dentro dun anuncio. Como xa vimos na fotografía dun disco dos Beatles, a cultura de masas non entende de limitacións entre a cultura popular e a alta cultura. Case que se converte nesta profecía que nos conta Max.

A ver cantas referencias atopades neste anuncio de Apple e en base a isto, que interpretación facedes? Deixade as vosas respostas nos comentarios 😀

E continuamos con algúns exemplos máis.

Outro dos clásicos “citados” é Stanley Kubrick. Director de filmes tan celebrados como: 2001: odisea espacial (2001: A Space Odyssey), A laranxa mecánica (A Clockwork Orange), Atraco Perfecto (Atraco perfecto) ou Eyes Wide Shut. Vexamos como o equipo de Matt Groening fai unha mistura de películas de Kubrick nesta secuencia da serie de TV, Os Simpson.

a_560x0-4

Preme sobre a fotografía para ver o vídeo

Eu xa non sei cantas veces pensei que entrar en Ikea era igual que entrar no hotel da película de Kubrick, O Resplandor (The Shining). Pois vese que os que fixeron este anuncio da marca sueca, pensaron o mesmo. A ver se atopades as conexións?

E xa está. Espero que vos quedase un chisco máis claro isto que comentamos de pasada en clase. Por certo a imaxe inicial, a que filme fai referencia :-D?

Postmodernität und Multimediakunst in minorisierten Kulturen am Beispiel Galiciens – zur Lyrik und Videokunst von Antón Reixa

Gastvortrag von Prof. Dr. Burghard Baltrusch (Universidade de Vigo).

Kommentar: Antón Reixa (*1957) war in den achtziger und neunziger Jahren des 20. Jahrhunderts einer der vielseitigsten Repräsentanten der galicischen Lyrik, Rockmusik, Videokunst und Performance. Auch als Film- und Fernsehproduzent bzw. –regisseur ist er wegweisend gewesen. Sein künstlerisches und berufliches Wirken als Mitbegründer der Literatur- und Performancegruppe „Rompente“ ([Wellenbrecher] 1975-1983), Songwriter und Leadsänger der Rockgruppe „Os Resentidos“ ([Die Nachtragenden] 1982-1994), Schöpfer und Moderator des Fernsehprogramms „Galicia Sitio Distinto“ [Galicien, ein anderer Ort, 1990], als Videokünstler (ca. 1984-2000) und Produzent sowohl der ersten galicischen Telenovela „Mareas vivas“ ([Sturmflut] 1998), als auch der Verfilmung des preisgekrönten Romans O lápis do carpinteiro von Manuel Rivas (Der Bleistift des Zimmermanns, 1999) kann innerhalb der galicischen Kultur der Nach-Franco-Zeit als stilbildend betrachtet werden. Der Vortrag möchte daher in einige paradigmatische Aspekte seines lyrischen und multimedialen Werkes einführen. Nach einigen Vorbemerkungen zur Geschichte Galiciens, zu den Besonderheiten seiner Identitätsbildung und seiner Literatur im 20. Jahrhundert, sollen die Begriffe der Postmoderne und der Avantgarde an ausgewählten und ins deutsche übertragenen Text- und Videobeispielen, v.a. aus dem Video-Gedichtband Ringo Rango [In Schnörkeln, 1990], eingehender betrachtet und im Kontext der minorisierten Gegenwartskultur Galiciens erläutert werden.

Hier ist das Power-Point:

Hier ist das Handout:

Na, ja: hier ist das Plakat der Veranstaltung 😀

10659359_793150384081841_8077488904394504836_n

Unha de cuncas

Revista Luzes de Galicia

E continuamos con máis problemas co artigo da revista Luzes de Galicia, de Débora Campos. Agora o que nos vai ocupar é o vocábulo: cunca.

Vexamos o que nos conta o Dicionario da Real Academia Galega:

  1. Recipiente cóncavo con ou sen asas, de distintos materiais, para tomar líquidos. Unha cunca para o caldo.
  2. [por extensión] Cantidade de algo que cabe neste recipiente. Tomou tres cuncas de viño.

Unha cunca de viño

230px-A_small_cup_of_coffee

Unha cunca de café

E velaquí vai o contexto dentro do artigo, “O home que venceu a Franco:

A cunca ten un tamaño singular. Non vai coas do seu talle, as do café, que son pequenas. Pero tampouco casa coas grandes, as do té. «Daquela, facíanse os xogos a pedido e meu pai mercara as doce pezas tradicionais co seu pratiño e mais esta enorme para el beber nela ao seu gusto e tamén unha moi pequerrechiña para min, que era o mais cativo dos fillos», lembra Darío Rivas, 93 anos, na serenidade dun serán no extrarradio da cidade de Bos Aires á que chegou de Lugo en 1930. Aínda que aquí o tempo parou hai ben horas, as referencias din que só nesta semana, este galego que agora garda a cunca nunha vitrina con dedos rápidos, participou en catro actos e pasou dúas veces polos tribunais porteños acompañando novos declarantes na querela que presentou en 2010 para investigar os crimes do franquismo.

Optariamos por Tasse? Schale?

Como o vedes?

E como se traducirá “pequerrechiña” ao alemán?

Imos a inaugurar unha nova sección dentro do blogue: “Traducir o intraducible? Os tránsitos entre o galego e o alemán”. Dentro do menú, estará en proxectos>obradoiro de tradución. Xogaremos coas palabras e expresións que nos vaian saíndo no transcurso das clases e non lle deamos atopado unha tradución ao alemán. E cando entre unhas poucas non se chega a bo porto, daquela que mellor forma que acudir á comunidade para solucionar os problemas.

Imos ao choio!

Posiblemente, unha das cousas máis difíciles é como trasladar dun idioma a outro a afectividade. En galego os diminutivos teñen ese valor. Existen moitos. Se collemos a Gramática galega de Álvarez, Monteagudo e Regueira (1986), algúns deles son:

  • (-iñ-o / -iñ-a). De “mozo/a” (Freund; Junge, Mädchen; junger Mann, junge Frau): mociño ou mociña.
  • (-ol-o / –ol-a). De “pequeno/a”: pequenolo, pequenola.
  • (-ech-o / –ech-a). De “pequeno/a”: pequecho, pequecha.
  • (-uch-o / –uch-a). Inda que ademais do carácter diminutivo, ten un carácter pexorativo. Por exemplo, de “leira” (Feld), temos “leirucho” ou “leirucha”.

Se queredes máis información sobre o tema dos diminutivos, clica aquí.

Moitas veces, o uso dos diminutivos en galego, máis ca unha disminución do tamaño da palabra a que acompaña o sufixo (poñamos por caso: mociño), ten unha función emocional e afectiva que predomina por riba da diminución.

Tamén se pode dar a circunstancia de que se acumulen varios sufixos diminutivos coa función de intensificar o valor do diminutivo, amais de ser moi típica da linguaxe infantil. Un caso típico é a dúbida que nos ocupa hoxe. Por unha banda, a partir de “pequeno” (Klein) podemos formar un diminutivo co sufixo -echo/a: pequerrecho e, pola outra, a partir do sufixo -iño/a, podemos ter pequeniño. Ora ben, tamén se pode combinar os dous sufixos -echo/a e -iño/a. E, deste xeito, chegamos a palabra que nos interesa pequerrechiña.

Estamos a traducir un artigo xornalístico de Débora Campos en Luzes de Galicia, “O home que venceu a Franco“. Daquela ese pequerrechiña como quedaría mellor en alemán? Velaquí o contexto:

A cunca ten un tamaño singular. Non vai coas do seu talle, as do café, que son pequenas. Pero tampouco casa coas grandes, as do té. «Daquela, facíanse os xogos a pedido e meu pai mercara as doce pezas tradicionais co seu pratiño e mais esta enorme para el beber nela ao seu gusto e tamén unha moi pequerrechiña para min, que era o mais cativo dos fillos», lembra Darío Rivas, 93 anos, na serenidade dun serán no extrarradio da cidade de Bos Aires á que chegou de Lugo en 1930. Aínda que aquí o tempo parou hai ben horas, as referencias din que só nesta semana, este galego que agora garda a cunca nunha vitrina con dedos rápidos, participou en catro actos e pasou dúas veces polos tribunais porteños acompañando novos declarantes na querela que presentou en 2010 para investigar os crimes do franquismo.

Poderíase usar “kleinigkeiten” (por exemplo, a escritora galega María Reimóndez ten un libro de poemas en alemán con este mesmo título, Kleinigkeiten)? Usaríase o sufixo -chen ou -lein? Ou unha combinación deles? Pero isto como quedaría en alemán, entenderíase ou non? Quedaría cunha linguaxe demasiado infantil para un artigo xornalístico?

Deixade os vosos comentarios a ver se chegamos a unha solución. Grazas pola vosa colaboración

Postmodernität und Multimediakunst in minorisierten Kulturen am Beispiel Galiciens – zur Lyrik und Videokunst von Antón Reixa

Gastvortrag von Prof. Dr. Burghard Baltrusch (Universidade de Vigo)

Montag, 27. Oktober um 12:15 Uhr, Raum 317 (Romanisches Seminar)

Antón Reixa (*1957) war in den achtziger und neunziger Jahren des 20. Jahrhunderts einer der vielseitigsten Repräsentanten der galicischen Lyrik, Rockmusik, Videokunst und Performance. Auch als Film- und Fernsehproduzent bzw. –regisseur ist er wegweisend gewesen. Sein künstlerisches und berufliches Wirken als Mitbegründer der Literatur- und Performancegruppe „Rompente“ ([Wellenbrecher] 1975-1983), Songwriter und Leadsänger der Rockgruppe „Os Resentidos“ ([Die Nachtragenden] 1982-1994), Schöpfer und Moderator des Fernsehprogramms „Galicia Sitio Distinto“ [Galicien, ein anderer Ort, 1990], als Videokünstler (ca. 1984-2000) und Produzent sowohl der ersten galicischen Telenovela „Mareas vivas“ ([Sturmflut] 1998), als auch der Verfilmung des preisgekrönten Romans O lápis do carpinteiro von Manuel Rivas (Der Bleistift des Zimmermanns, 1999) kann innerhalb der galicischen Kultur der Nach-Franco-Zeit als stilbildend betrachtet werden. Der Vortrag möchte daher in einige paradigmatische Aspekte seines lyrischen und multimedialen Werkes einführen. Nach einigen Vorbemerkungen zur Geschichte Galiciens, zu den Besonderheiten seiner Identitätsbildung und seiner Literatur im 20. Jahrhundert, sollen die Begriffe der Postmoderne und der Avantgarde an ausgewählten und ins deutsche übertragenen Text- und Videobeispielen, v.a. aus dem Video-Gedichtband Ringo Rango [In Schnörkeln, 1990], eingehender betrachtet und im Kontext der minorisierten Gegenwartskultur Galiciens erläutert werden.